Over boerderijzuivel

Wat is dat eigenlijk, Echte Boerderijzuivel?

Kaas en zuivel vind je in talloze soorten en maten in de schappen van de supermarkt, de kaasspeciaalzaak én in boerderijwinkels door het hele land. Maar wat maakt Echte boerderijzuivel tot boerderijzuivel? Wanneer mag een kaas zich ‘boerenkaas’ noemen? En wat zijn de grootste verschillen tussen zuivel van de fabriek of van de boerderij?

Boerderijzuivel is zuivel die op een ambachtelijke en vaak traditionele manier op de boerderij gemaakt wordt. De boer of boerin verwerkt melk van de eigen koeien, geiten, schapen of buffels op de boerderij tot bijvoorbeeld kaas, zachte kaasjes, melk, karnemelk, yoghurt, hangop, vla, kwark, ijs, boter of kefir.

Echte boerderijzuivel herken je aan een keurmerk, dat de garantie geeft dat het product ook écht op de boerderij is gemaakt. Echte boerderijzuivel is verkrijgbaar bij boerderijwinkels (aan huis) en speciaalzaken. Bekijk hier de verkooppunten.


Verschil tussen ‘Boerenkaas’ en ‘Kaas van de Boerderij’.

‘Boerenkaas’ en ‘Kaas van de Boerderij’ worden beide op ambachtelijke wijze de boerderij gemaakt. Het verschil zit ‘m in het productieproces. Boerenkaas wordt gemaakt van verse ‘rauwe’ melk. Zo wordt de melk genoemd die rechtstreeks van de koe afkomt, zonder enige behandeling. Voor ‘Kaas van de Boerderij’ wordt de verse rauwe melk in een pasteurketel eerst gethermiseerd of gepasteuriseerd om de bacteriën in de melk te doden. Dat betekent dat de melk – op de boerderij – verhit wordt tot 40˚ C (thermiseren) of 72˚ C (pasteuriseren). 

Op boerenkaas staat een eigen label: het zogenaamde GTS-label. Dat staat voor Gegarandeerde Specialiteit, dat is een Europees beschermde naam.

Het Kaas van de Boerderij Reglement kunt u inzien in het volgende document: Kaas-van-de-Boerderij-Reglement.


Immaterieel erfgoed

Sinds 2017 is het ambacht ‘boerenkaas maken’ opgenomen in het Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. Deze inventaris is bedoeld als ondersteuning om tradities toekomstbestendig te maken. Zo worden tradities in stand gehouden, zodat we ook in de toekomst hiervan kunnen genieten.


GMP-wei

Van de boerderijzuivelbereiders in Nederland levert een groot gedeelte de (boeren)kaaswei direct of indirect aan veehouderijbedrijven. Ten behoeve van een verantwoorde afzet van kaaswei is deze GMP-code (boeren)kaaswei ontwikkeld. Deze is bedoeld als aanvulling op de hygiënecode Boerderijzuivel.

Deze GMP-code kunt u inzien in het volgende document: GMP-code-kaaswei. Het handelsdocument staat vermeld in het volgende document: Handelsdocument-diervoerwei.

De leden die aan de GMP-code voldoen staan vermeld in het volgende document: GMP-Leden.


Verschil tussen Echte Boerderijzuivel en Fabrieks Zuivel.

Je kunt zuivel uit de fabriek natuurlijk niet beter of slechter noemen dan Echte Boerderijzuivel, maar we hebben wel een paar verschillen voor je op een rijtje gezet.

Echte Boerderijzuivel
1. Wordt gemaakt van melk van eigen vee.
2. Kent een korte weg van koe naar consument, want de fabriek maakt geen deel uit van de keten
3. Wordt niet gestandaardiseerd, gepasteuriseerd of gehomogeniseerd1) als het niet op de boerderij als rauwe melk verkocht wordt
4. Is door het ontbreken van standaardisatie een minder bewerkt product
5. Kan verschillen in smaak en kwaliteit
6. Kan uit verschillende vet- en eiwitgehaltes bestaan

Fabrieks Zuivel
1. Wordt geproduceerd van melk van verschillende zuivelboeren
2. Legt een langere weg af van koe naar consument
3. Wordt gestandaardiseerd, gepasteuriseerd en gehomogeniseerd1)
4. Heeft door de standaardisatie meer bewerkingsslagen ondergaan
5. Heeft een constante kwaliteit en smaak
6. Bestaat altijd uit dezelfde vet- en eiwitgehaltes

1) Homogenisatie heeft als doel de melk er voor het oog beter uit te laten zien. Het leidt niet tot een langere houdbaarheid.

Echte boerderijzuivel waar verkrijg­baar?

Er is altijd een verkooppunt bij jou in de buurt.